Ngành điện tử Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng, thu về hàng trăm tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, lợi ích kinh tế từ việc tham gia vào chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu vẫn còn hạn chế do giá trị gia tăng thấp.

» Đọc thêm: Thời điểm thuận lợi cho dệt may Việt Nam mở rộng vào thị trường Liên bang Nga

Tỷ Lệ Nội Địa Hóa Thấp

Ngành điện tử Việt Nam mặc dù có kim ngạch xuất khẩu cao nhưng tỷ lệ nội địa hóa lại rất thấp. Các doanh nghiệp trong nước chủ yếu tham gia vào phân khúc lắp ráp, dẫn đến giá trị gia tăng còn thấp. Thống kê cho thấy, quý I/2024, xuất khẩu điện tử đạt 30,5 tỷ USD, xuất siêu 4,2 tỷ USD, đóng góp lớn vào thặng dư ngoại tệ của đất nước. Việt Nam hiện đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu điện thoại không dây và thứ 5 về xuất khẩu máy tính.

» Đọc thêm: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào thị trường Halal

Kim Ngạch Xuất Khẩu Tăng Trưởng Mạnh

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 5/2024 ước đạt 32,81 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 156,77 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu nhóm hàng máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 27,01 tỷ USD, tăng 31,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong 5 tháng đầu năm 2024, có 26 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 90% tổng kim ngạch xuất khẩu. Các nhóm hàng công nghiệp chế biến chế tạo chiếm 84,5% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 14,9% so với cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như máy ảnh, máy quay phim và linh kiện tăng 61,2%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 33,4%; sản phẩm chất dẻo tăng 29,6%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 11,6%.

Trong báo cáo mới nhất của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu ngành điện tử và linh kiện đã đạt kim ngạch trên 10 tỷ USD, với mức tăng trưởng 31,6% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu nhóm điện thoại và linh kiện cũng đạt 22,4 tỷ USD, tăng hơn 11%.

“Bà Đỗ Thị Thúy Hương – Ủy viên Ban chấp hành của Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, đánh giá rằng ngành điện tử đã liên tục đứng đầu về kim ngạch xuất khẩu trong suốt 10 năm, chiếm tỷ trọng trên 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước. Thống kê cho thấy, trong quý I/2024, xuất khẩu ngành điện tử đạt 30,5 tỷ USD, tạo ra mức xuất siêu 4,2 tỉ USD. Đây thực sự là “con số biết nói”, chứng tỏ ngành điện tử đã đóng góp lớn vào thặng dư ngoại tệ của đất nước.

Đặc biệt, Việt Nam đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu điện thoại không dây và đứng thứ 5 về xuất khẩu máy tính. Những con số ấn tượng này là nguồn tự hào và nhiều quốc gia không khỏi ngưỡng mộ. Bà Thuý Hương chia sẻ, “Nhiều lần khi làm việc với đối tác Ấn Độ, tôi đã thấy rằng họ rất ngưỡng mộ Việt Nam và họ cũng đã học tập nhiều chính sách phát triển điện tử của chúng tôi”.

» Đọc thêm: Thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp thực phẩm, đồ uống

Xu Hướng Và Tương Lai Của Ngành Điện Tử

Tuy nhiên, theo đại diện của Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, Việt Nam vẫn đang ở vị trí thấp trong chuỗi giá trị toàn cầu của ngành điện tử. Trong chuỗi cung ứng của ngành điện tử Việt Nam, các phân khúc mang lại giá trị gia tăng cao như Nghiên cứu và Phát triển (R&D), Thiết kế, và Phân phối vẫn chưa thể thu hút sự tham gia của doanh nghiệp Việt. Các doanh nghiệp Việt chủ yếu hoạt động trong phân khúc lắp ráp, vì vậy giá trị gia tăng còn rất thấp.

Bà Thuý Hương cho biết, “Lợi nhuận của ngành điện tử (tương tự như ngành may mặc và da giày) từ hoạt động lắp ráp cuối cùng ở Việt Nam chỉ chiếm khoảng 5-10%. Điều này có nghĩa rằng mặc dù có xuất khẩu lớn, lợi ích kinh tế mà Việt Nam thu được từ việc tham gia vào chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu là khá nhỏ”

Theo dõi các dự án FDI lớn trong lĩnh vực gia công lắp ráp, Việt Nam đã thu hút một số lượng đáng kể dự án và vốn đầu tư vào sản xuất linh kiện và cụm linh kiện gia tăng. Đặc biệt, trong giai đoạn từ năm 2013 đến 2014, đã ghi nhận mức đầu tư cao vào lĩnh vực gia công lắp ráp. Từ năm 2015 đến 2017, Việt Nam đã thu hút nhiều dự án quy mô với vốn đăng ký tăng lên trong lĩnh vực này.

» Đọc thêm: Xuất Khẩu Dệt May Đang Dần Lấy Lại Đà Tăng Trưởng

Xu hướng tương tự cũng tiếp tục diễn ra từ năm 2019 đến nay, với sự gia tăng về số lượng dự án quy mô và những dự án ấn tượng như dự án đầu tư 435 triệu USD của Foxconn để sản xuất và lắp ráp máy tính bảng. Ngoài ra, công ty con của Foxconn cũng đã đầu tư 621 triệu USD vào dự án sản xuất linh kiện và thiết bị điện tử.

Ngành điện tử Việt Nam đối diện với nhiều thách thức, tuy nhiên, theo bà Đỗ Thị Thúy Hương, Việt Nam có lợi thế từ sự cạnh tranh khốc liệt giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ. Điều này dẫn đến một xu hướng chuyển dịch của nhà đầu tư sang Việt Nam, tuy nhiên, việc tận dụng lợi thế này phụ thuộc vào khả năng của từng doanh nghiệp.

Cơ hội để bứt phá sẽ đến với những doanh nghiệp thông qua việc nắm bắt thời cơ và tận dụng thế mạnh của mình để nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Bà Thuý Hương chia sẻ rằng, “Hy vọng trong tương lai gần, ngành công nghiệp điện tử có thể vượt lên trên đường cong nụ cười và tăng giá trị cao hơn chuỗi cung ứng thông qua việc tập trung vào thiết kế và marketing”

Theo ông Sam Hui – Phó Chủ tịch Global Sources, Việt Nam là thị trường “hot” và là mục tiêu hàng đầu cho sự mở rộng đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Trung Quốc. Hiểu rõ xu hướng tìm nguồn cung ứng của nhà mua hàng là điều quan trọng để các doanh nghiệp mở rộng thị trường xuyên biên giới.

Ngành điện tử Việt Nam vẫn duy trì vị trí đứng đầu về kim ngạch xuất khẩu, chiếm trên 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước. Tuy nhiên, để nâng cao giá trị gia tăng và bứt phá trong chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp cần phải nắm bắt xu hướng và vận dụng thế mạnh của mình.

Ngành điện tử Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để nâng cao giá trị gia tăng và vị thế trên thị trường toàn cầu. Hy vọng trong tương lai không xa, ngành công nghiệp điện tử sẽ bứt phá mạnh mẽ hơn, tham gia sâu hơn vào các khâu có giá trị gia tăng cao như thiết kế và marketing, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

» Đọc thêm: Phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới an toàn và bền vững trong kỷ nguyên số

Tư vấn tham gia Alibaba.com

Hiện nay, Innovative Hub Việt Nam đang là đại lý chính thức của Alibaba.com tại Việt Nam. Trong 5 năm hoạt động và phát triển, Innovative Hub Việt Nam đã thành công đưa rất nhiều thương hiệu Việt tiến ra thị trường toàn cầu, điển hình như Nệm Vạn Phát, cà phê Trung Nguyên, đồ điện gia dụng Hành Sanh – Sankyo, TH True Milk,…

Với kinh nghiệm dày dặn trong vận hành các nền tảng thương mại điện tử, chúng tôi đảm nhiệm việc tư vấn ngành hàng, tư vấn thị trường, triển khai và vận hành doanh nghiệp của bạn trên các nền tảng thương mại điện tử.

Điển thông tin ngay tại đây để chúng tôi tư vấn giúp bạn!

» Đọc thêm: Thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp thực phẩm, đồ uống

Nguồn: Báo công thương