Trong thời gian qua, hệ thống thương mại đa phương và một số liên kết kinh tế khu vực gặp nhiều khó khăn. Chương trình phát triển trong khuôn khổ WTO chưa có nhiều thay đổi lớn, một số diễn đàn đa phương hoặc nhiều bên như WTO, Liên hợp quốc, APEC, G20, G7 khó tìm được tiếng nói chung.

Vì thế việc xuất khẩu của thị trường Việt Nam ra toàn cầu cũng gặp nhiều khó khăn hơn, chính vì thế nền tảng thương mại điện tử là một mắt xích quan trọng kết nối việc xuất-nhập khẩu của các quốc gia trên thế giới. Và cụ thể ở đây là Alibaba.com. Cùng Innovative Hub tìm hiểu xu thế xuất khẩu ra toàn cầu qua bài viết sau. 

Cơ hội

Có thể cho rằng cơ hội lớn nhất là các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), và gần đây Việt Nam tiếp tục có các FTA lớn và cam kết sâu rộng. Có thể nói, CPTPP, EVFTA, UKVFTA và RCEP đều là những hiệp định có quy mô rất lớn với các đối tác thương mại, thực tế đã mang lại hiệu quả rất rõ rệt. Chẳng hạn, trong hiệp định CPTPP, với việc các nước mới như Mexico, Peru tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đã đạt 25-35% trong giai đoạn vừa qua. Rõ ràng là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Hay trong hiệp định RCEP sắp tới, Việt Nam khi thực hiện có thị trường truyền thống gồm ASEAN và 5 đối tác ASEAN, nhưng với cơ chế cam kết sâu hơn và tạo thuận lợi rõ ràng hơn, các công ty Việt Nam sẽ có cơ hội tăng cường tiếp cận thị trường xuất khẩu.

Hơn nữa, trong RCEP ngày nay còn có các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… cung cấp nguyên liệu cho Việt Nam. Những xu thế trên có thể mang lại một số cơ hội quan trọng cho Việt Nam. Với việc thực hiện 2 Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới là CPTPP và EVFTA cùng với các FTA đã ký kết trước đó, Việt Nam được đánh giá là có thể cải thiện đáng kể tiếp cận thị trường xuất khẩu, qua đó tạo thêm việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Thách thức        

Những xu hướng này cũng đặt ra nhiều thách thức đối với một nền kinh tế mở như Việt Nam. Một số vấn đề đã được đặt ra, chẳng hạn như: Phối hợp yêu cầu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh thương mại thế giới không chắc chắn; chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, giữa Nga và Ukraine và đại dịch COVID-19 sẽ làm giảm tăng trưởng GDP toàn cầu, mặc dù ở các mức độ khác nhau kịch bản.

Khó khăn lớn nhất trước mắt vẫn là ảnh hưởng của đợt bùng phát COVID-19. Mặc dù ảnh hưởng đã giảm bớt ở Việt Nam và Việt Nam đã có các biện pháp thích ứng an toàn để khôi phục sản xuất nhưng tác động của đợt bùng phát ở các thị trường khác vẫn có thể ảnh hưởng đến nước ta. Đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi dịch bệnh vẫn đang gia tăng, cùng với chính sách không COVID-19, quốc gia của bạn thậm chí có thể đóng cửa một thành phố hoặc một trung tâm sản xuất khi có trường hợp bệnh. Như vậy, nếu như với một khu vực đang cung cấp nguồn nguyên liệu cơ bản với số lượng lớn cho Việt Nam mà bị ảnh hưởng bởi lệnh phong tỏa, rõ ràng sẽ tác động tới nguồn cung nguyên liệu cho Việt Nam.

Ngoài ra, do ảnh hưởng của đợt dịch trong 3 năm vừa qua, vấn đề giao thông, logistic đã đẩy giá cước vận tải biển tăng cao, đến nay vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, và tại Trung Quốc khi dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, các cảng biển của họ có thể ùn tắc khiến thời gian vận chuyển kéo dài, đẩy giá cước tiếp tục duy trì ở mức cao.

Trong bối cảnh gần đây có xung đột giữa Nga và Ukraine, mặc dù Việt Nam có ít quan hệ thương mại với hai nước này, nhưng hai nước này cũng là nguồn cung cấp nguyên liệu cơ bản, như nông sản (lúa mì), than đá, phân bón nên khi xảy ra xung đột. sẽ ảnh hưởng đến giá thị trường và làm tăng giá nguyên liệu đầu vào.

Kết luận

Để nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức, Việt Nam cần nâng cao đáng kể nhận thức và năng lực cạnh tranh của cộng đồng doanh nghiệp và người lao động trong nước. Theo tinh thần Nghị quyết số 06-NQ / TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về thúc đẩy hiệu quả quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta phải nhắc lại những yêu cầu thúc đẩy có hiệu quả trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn để nắm bắt làn sóng chuyển đổi và tái cơ cấu xuất khẩu ra toàn cầu. Làn sóng này không chỉ cho chúng ta cơ hội thâm nhập vào các mắt xích có giá trị gia tăng cao trong chuỗi cung ứng xuất khẩu mà còn giúp chúng ta thu hút dòng vốn FDI công nghệ cao, từ đó giúp cải thiện sản xuất trong nước và phát triển nền kinh tế quốc dân. Việt Nam cần khai thác thế mạnh, tránh điểm yếu, có biện pháp quyết liệt, mạnh mẽ để tận dụng những cơ hội này, đưa đất nước hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị xuất khẩu toàn cầu, khẳng định vị thế mới của Việt Nam trong nền kinh tế thế giới.

TÌM HIỂU THÊM: DỰ ĐOÁN CÁC NGÀNH HÀNG XUẤT KHẨU TIỀM NĂNG VIỆT NAM NĂM 2022