GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU NÔNG SẢN VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

Bài viết này, Innovative Hub sẽ phân tích sâu vai trò của xuất khẩu nông sản đối với nền kinh tế cùng giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Tổng quan tình hình xuất khẩu nông sản năm 2024

Bước sang năm 2024, xuất khẩu nông sản Việt Nam tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng ấn tượng. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong 2 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành nông, lâm, thủy sản đạt 8,2 tỷ USD, tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, các nhóm hàng nông sản chính đạt 3,96 tỷ USD (tăng 59,4%), trong đó những mặt hàng như rau quả, cà phê, gạo, hạt điều tiếp tục giữ vững phong độ với mức tăng trưởng hai chữ số. Một số ngành hàng đang dần vươn lên dẫn đầu về giá trị xuất khẩu như rau quả (đạt gần 700 triệu USD), cà phê (trên 1 tỷ USD), gạo (đạt 773 triệu USD), hạt điều (586 triệu USD).

Những con số trên không chỉ thể hiện nỗ lực đổi mới của các doanh nghiệp và người nông dân mà còn phản ánh xu hướng thị trường đang ưu tiên sản phẩm nông sản sạch, bền vững, và có thể truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, để nắm bắt cơ hội này, việc cải thiện chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và ứng dụng công nghệ hiện đại là những vấn đề cần được ưu tiên.

Xuất khẩu nông sản và vai trò đối với kinh tế Việt Nam

Không thể phủ nhận rằng nông sản là một trong những trụ cột của nền kinh tế Việt Nam. Hàng năm, lĩnh vực này đóng góp đáng kể vào GDP, tạo sinh kế cho hàng triệu người lao động ở khu vực nông thôn, miền núi và vùng sâu vùng xa.

Xuất khẩu nông sản không chỉ mang về nguồn thu ngoại tệ ổn định mà còn góp phần cân bằng cán cân thương mại, giảm thâm hụt ngân sách, và củng cố vị thế của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi các sản phẩm như gạo, cà phê, hồ tiêu hay hạt điều lọt top đầu thế giới về sản lượng và giá trị xuất khẩu, điều này thể hiện rằng Việt Nam đang từng bước chuyển mình từ một nền nông nghiệp truyền thống sang hiện đại và có giá trị gia tăng cao.

>> Tìm hiểu thêm: Tổng quan ngành nông sản thức ăn chăn nuôi hiện nay

Những thách thức trong hoạt động xuất khẩu nông sản

Tuy đạt được những thành tựu ấn tượng, xuất khẩu nông sản của Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản. Trước hết là vấn đề chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, thiếu tính ổn định về chuỗi cung ứng, khiến nhiều doanh nghiệp chưa thể tham gia sâu vào các thị trường cao cấp như châu Âu, Hoa Kỳ.

Ngoài ra, việc phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu thô, ít chế biến sâu làm giảm khả năng cạnh tranh. Chi phí logistics cao, năng lực bảo quản sau thu hoạch còn yếu, cùng với việc thiếu thông tin thị trường và năng lực xây dựng thương hiệu quốc tế cũng đang là những điểm nghẽn lớn.

Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa theo kịp xu thế chuyển đổi số, khiến họ bị hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng quốc tế trực tiếp.

Các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản Việt Nam

Giải pháp từ phía doanh nghiệp

Trước những thách thức nêu trên, doanh nghiệp cần chủ động tái cấu trúc, tập trung vào ba nhóm giải pháp chính:

• Thứ nhất, nâng cao chất lượng sản phẩm và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm như GlobalGAP, HACCP, ISO 22000. Điều này không chỉ giúp sản phẩm đạt chuẩn nhập khẩu mà còn nâng cao uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế.

• Thứ hai, đẩy mạnh chế biến sâu, đa dạng hóa mẫu mã, bao bì và cải tiến thiết kế sản phẩm để phù hợp với thị hiếu và tập quán tiêu dùng từng quốc gia.

• Thứ ba, doanh nghiệp cần mạnh dạn bước vào thị trường số. Việc thiết lập gian hàng trực tuyến trên các nền tảng thương mại điện tử như Alibaba.com không còn là lựa chọn mà đã trở thành xu thế bắt buộc. Đây là con đường nhanh nhất giúp doanh nghiệp Việt kết nối trực tiếp với các nhà nhập khẩu toàn cầu mà không cần tốn kém chi phí xây dựng hệ thống phân phối truyền thống.

Giải pháp từ phía Nhà nước

Để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, vai trò của Nhà nước là vô cùng quan trọng. Một số giải pháp cần được ưu tiên triển khai bao gồm:

• Hoàn thiện thể chế pháp lý liên quan đến sản xuất và xuất khẩu nông sản, đặc biệt là các quy định về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc, và chứng nhận chất lượng.

• Tăng cường đàm phán và tận dụng các FTA đã ký kết để giảm rào cản thương mại và mở rộng thị trường cho nông sản Việt.

• Đầu tư phát triển hạ tầng logistics và trung tâm chế biến, nâng cao năng lực lưu trữ, bảo quản nông sản sau thu hoạch.

• Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong ngành nông nghiệp, đặc biệt là lực lượng có khả năng ứng dụng công nghệ và quản lý chuỗi cung ứng xuất khẩu.

Thúc đẩy xuất khẩu nông sản bằng Thương mại điện tử

Trong bối cảnh toàn cầu đang dịch chuyển sang thương mại số, việc ứng dụng nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới như Alibaba.com đang trở thành hướng đi chiến lược cho xuất khẩu nông sản Việt Nam.

Alibaba.com là một trong những sàn thương mại điện tử B2B lớn nhất thế giới, giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, kết nối trực tiếp với hàng triệu nhà nhập khẩu quốc tế. Việc xuất khẩu qua nền tảng này giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí trung gian, kiểm soát quy trình giao dịch và chủ động tiếp thị sản phẩm đến đúng khách hàng mục tiêu.

Ngoài ra, thương mại điện tử giúp rút ngắn thời gian tiếp cận thị trường, từ đó nhanh chóng phản ứng trước thay đổi nhu cầu tiêu dùng toàn cầu. Đây cũng là công cụ hữu hiệu để các doanh nghiệp nhỏ và vừa “đi tắt đón đầu”, không cần đầu tư quá nhiều vào cơ sở vật chất truyền thống mà vẫn vươn ra toàn cầu.

>> Đọc thêm: Hướng dẫn toàn tập về sàn thương mại điện tử Alibaba.com

Kết luận

Để xuất khẩu nông sản Việt Nam thực sự cất cánh, cần sự kết hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các nền tảng công nghệ. Trong hành trình này, thương mại điện tử xuyên biên giới đóng vai trò trung tâm, giúp kết nối trực tiếp nông sản Việt với người mua toàn cầu một cách nhanh chóng, hiệu quả và bền vững.

Hiện nay, Innovative Hub, đại lý ủy quyền chính thức của Alibaba.com tại Việt Nam, đang cung cấp các giải pháp tư vấn, đào tạo, và thiết lập gian hàng trực tuyến cho doanh nghiệp Việt có nhu cầu xuất khẩu. Với kinh nghiệm triển khai hàng trăm gian hàng xuất khẩu thành công, Innovative Hub cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực thương mại điện tử, từng bước xây dựng thương hiệu nông sản Việt trên thị trường toàn cầu.

Nguồn: Bộ nông nghiệp & phát triển nông thôn