Mặc dù giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản trong tháng 1/2023 đã giảm do những nguyên nhân khách quan, ngành Nông nghiệp vẫn kỳ vọng duy trì kỷ lục xuất khẩu nông sản trong năm 2023.

Bên cạnh những khía cạnh tiêu cực trong bức tranh xuất khẩu đầu năm 2023, cũng có những khía cạnh tích cực. Nhiều mặt hàng nông sản, mặc dù đã ghi nhận sự giảm trong kim ngạch xuất khẩu trong năm 2022, đã tăng giá trị trong tháng đầu năm nay. Ví dụ, giá trị xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi ước tính trong tháng 1/2023 đạt 30 triệu USD, tăng hơn 14% so với cùng kỳ năm trước… Tương tự, trong lĩnh vực rau quả, theo thống kê từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu rau quả trong năm 2022 đạt 3,3 tỷ USD, giảm 5,68% so với năm 2021; tuy nhiên, trong tháng 1/2023, xuất khẩu trái cây đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ, ước tính tăng đến 25% so với cùng kỳ năm trước…

Năm 2023 đang là một thời điểm đầy thách thức và cơ hội đối với doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản. Với nhu cầu ngày càng tăng của thị trường quốc tế và tiềm năng phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam, việc xuất khẩu nông sản trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các doanh nghiệp. Trong bài viết này, cùng Innovative Hub tìm hiểu về những cơ hội thách thức đang chờ đợi các doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản và hướng dẫn về việc xuất khẩu trực tuyến.

I. Tại sao xuất khẩu nông sản là cơ hội đáng giá cho doanh nghiệp Việt

Ngành nông nghiệp Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc sản xuất nông sản chất lượng cao. Từ gạo, cà phê, hạt tiêu đến rau quả và thủy hải sản, các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam đã dần chiếm được lòng tin của thị trường quốc tế. Điều này đã tạo ra một cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt mở rộng hoạt động xuất khẩu và đẩy mạnh thương mại nông sản.

Xuất khẩu nông sản không chỉ mang lại lợi nhuận kinh doanh mà còn giúp nâng cao vị thế của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế. Thị trường nông sản toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, và việc đầu tư vào xuất khẩu nông sản sẽ giúp doanh nghiệp Việt tận dụng được tiềm năng tăng trưởng lớn. Bên cạnh đó, xuất khẩu nông sản cũng giúp tạo ra thu nhập và việc làm cho người nông dân, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao đời sống của cộng đồng nông thôn.

Theo số liệu mới nhất từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu nông sản của Việt Nam trong năm 2022 đạt mức cao kỷ lục, với tổng giá trị xuất khẩu nông sản đạt gần 50 tỷ USD. Điều này chứng tỏ tiềm năng và sự tăng trưởng đáng kể của ngành xuất khẩu nông sản Việt Nam.

II. Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp việt xuất khẩu nông sản năm 2023

1. Cơ hội

Dưới đây là một số cơ hội tiềm năng cho doanh nghiệp Việt xuất khẩu nông sản trong năm 2023:

1.1.  Mở rộng thị trường xuất khẩu: Các doanh nghiệp Việt có thể tìm kiếm và phát triển các thị trường mới cho nông sản xuất khẩu, như các nước thuộc Liên minh Châu Âu (EU), Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.

1.2.  Nâng cao chất lượng sản phẩm: Để cạnh tranh trên thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tuân thủ các quy định chất lượng và an toàn thực phẩm của các nước nhập khẩu.

1.3.  Đa dạng hóa sản phẩm: Ngoài việc tăng cường xuất khẩu các nông sản truyền thống như gạo, cà phê, hạt điều, hải sản, doanh nghiệp cũng có thể tìm hiểu và phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc biệt, sản phẩm hữu cơ, hoặc sản phẩm có giá trị gia tăng cao như các loại trái cây đặc sản, mật ong, rau quả hữu cơ, hạt giống, và thực phẩm chế biến.

1.4.  Tăng cường kết nối thương mại: Tham gia vào các triển lãm, hội chợ và sự kiện thương mại quốc tế để tìm kiếm đối tác và khách hàng tiềm năng. Ngoài ra, xây dựng và duy trì mạng lưới liên kết với các đối tác nước ngoài, nhà xuất khẩu, nhà phân phối và các tổ chức liên quan cũng rất quan trọng.

1.5.  Tận dụng các hiệp định thương mại: Sử dụng các hiệp định thương mại tự do đã ký kết bởi Việt Nam với các quốc gia khác như Hiệp định EVFTA (Liên minh Châu Âu – Việt Nam) và Hiệp định RCEP (Vùng Đông Nam Á – Trung Quốc) để tăng cường xuất khẩu nông sản vào các thị trường này.

1.6.  Đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất: Áp dụng công nghệ mới, quy trình sản xuất hiện đại và quản lý chất lượng chặt chẽ để nâng cao năng suất và hiệu suất sản xuất. Điều này có thể giúp cải thiện chất lượng sản phẩm và làm giảm chi phí sản xuất. Doanh nghiệp có thể đầu tư vào các thiết bị, máy móc, và công nghệ tiên tiến để tăng cường khả năng sản xuất và cải thiện quy trình từ khâu trồng trọt, thu hoạch, chế biến đến đóng gói và vận chuyển.

1.7.  Xây dựng thương hiệu và marketing: Đầu tư vào việc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và chiến lược marketing hiệu quả để tăng cường sự nhận diện và giá trị của sản phẩm nông sản Việt trên thị trường quốc tế. Quảng cáo, bán hàng trực tuyến, các chiến dịch truyền thông và hợp tác với các đối tác quốc tế là những hoạt động quan trọng trong việc tiếp cận khách hàng và tạo niềm tin.

1.8.  Đảm bảo an toàn thực phẩm và tuân thủ các quy định nhập khẩu: Quan tâm đến việc tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, chất lượng và tiêu chuẩn kỹ thuật của các quốc gia nhập khẩu. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đảm bảo nguồn gốc, vệ sinh an toàn, kiểm soát chất lượng và quản lý chuỗi cung ứng một cách cẩn thận.

1.9.  Tận dụng các chính sách hỗ trợ của chính phủ: Theo dõi các chính sách hỗ trợ của chính phủ nhằm khuyến khích xuất khẩu nông sản, như hỗ trợ tài chính, giảm thuế xuất khẩu, chương trình khuyến mại thương mại, hỗ trợ thị trường và đào tạo nguồn nhân lực.

1.10. Xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng: Đầu tư vào đào tạo và phát triển đội ngũ nhân viên có kiến thức, kỹ năng và hiểu biết về xuất khẩu nông sản. Điều này giúp doanh nghiệp nắm bắt được các quy định thị trường quốc tế, tăng cường khả năng đàm phán và xử lý các giao dịch xuất khẩu.

Lưu ý rằng điều kiện và cơ hội cụ thể sẽ thay đổi theo thời gian và tình hình thị trường. Do đó, các doanh nghiệp nên liên tục nắm bắt thông tin thị trường, tìm hiểu nhu cầu của khách hàng và cập nhật các chính sách hỗ trợ mới để tận dụng tốt nhất cơ hội xuất khẩu nông sản.

2. Thách thức

Dưới đây là một số thách thức mà doanh nghiệp Việt xuất khẩu nông sản có thể gặp phải trong năm 2023:

2.1.  Cạnh tranh giá cả: Một trong những thách thức lớn nhất mà doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam đối mặt là cạnh tranh với các quốc gia khác trong việc giá cả sản phẩm. Các quốc gia khác có thể sản xuất cùng loại nông sản với giá thành thấp hơn, gây áp lực giảm giá và giảm lợi nhuận cho các doanh nghiệp Việt.

2.2.  Chất lượng và an toàn sản phẩm: Để tiếp tục tăng cường xuất khẩu nông sản, doanh nghiệp cần đáp ứng các yêu cầu chất lượng và an toàn sản phẩm của các thị trường tiêu thụ. Điều này đòi hỏi đầu tư vào hệ thống quản lý chất lượng và tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm.

2.3.  Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đáng kể đến năng suất và chất lượng nông sản. Các doanh nghiệp cần đưa ra các biện pháp ứng phó, như ứng dụng công nghệ canh tác thông minh và chọn cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu thay đổi để đảm bảo nguồn cung ổn định.

2.4.  Quản lý chuỗi cung ứng: Quản lý chuỗi cung ứng là một thách thức quan trọng, đặc biệt đối với nông sản tươi sống. Cần thiết lập hệ thống vận chuyển và lưu trữ hiệu quả để đảm bảo nông sản được vận chuyển nhanh chóng và giữ được chất lượng trong quá trình xuất khẩu.

2.5.  Thị trường và quyền chủ quyền thương mại: Thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế và tranh chấp thương mại có thể tạo ra không chắc chắn và ảnh hưởng đến quyền chủ quyền thương mại của các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản. Việc theo dõi và thích ứng với các thay đổi này là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp.

2.6.  Tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định xuất khẩu: Các thị trường xuất khẩu yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định đặc biệt. Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng sản phẩm của họ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu này, từ tiêu chuẩn chất lượng đến tiêu chuẩn bao bì và ghi nhãn.

2.7.  Hạn chế hạn chế phân phối: Một số quốc gia áp đặt các hạn chế phân phối hoặc yêu cầu đặc biệt đối với nhập khẩu nông sản, chẳng hạn như các chứng chỉ chứng nhận, giấy tờ pháp lý và thủ tục hải quan phức tạp. Doanh nghiệp cần nắm vững các quy định này và đảm bảo tuân thủ để tránh rủi ro và trì hoãn trong quá trình xuất khẩu.

2.8.  Đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất: Sự đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất là yếu tố quan trọng để cải thiện năng suất, chất lượng và giảm chi phí sản xuất. Doanh nghiệp cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để áp dụng công nghệ tiên tiến và quy trình hiệu quả nhằm nâng cao sức cạnh tranh của nông sản xuất khẩu.

2.9.  Xây dựng hệ thống thương hiệu và tiếp thị: Đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế, các doanh nghiệp cần tạo dựng và phát triển thương hiệu mạnh mẽ cho nông sản xuất khẩu. Việc xây dựng chiến lược tiếp thị hiệu quả và tạo sự khác biệt trong sản phẩm và giá trị thương hiệu là rất quan trọng để thu hút khách hàng và mở rộng thị trường tiêu thụ.

III. Xuất khẩu trực tuyến: Định hướng mới cho doanh nghiệp Việt

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ 4.0, xuất khẩu trực tuyến đã trở thành một xu hướng không thể bỏ qua. Đây là một cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt tận dụng các nền tảng thương mại điện tử và kết nối trực tiếp với khách hàng quốc tế. Xuất khẩu trực tuyến giúp giảm bớt các rào cản về thời gian và khoảng cách, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Một số nền tảng thương mại điện tử hàng đầu như Alibaba.com, Amazon và eBay đã tạo ra cơ hội xuất khẩu lớn cho các doanh nghiệp Việt. Việc sử dụng các nền tảng này giúp doanh nghiệp tiếp cận hàng triệu khách hàng trên toàn cầu, từ đó mở rộng thị trường và tăng doanh thu xuất khẩu. Đồng thời, xuất khẩu trực tuyến cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận chuyển và giao hàng, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm.

Để thành công trong xuất khẩu trực tuyến, các doanh nghiệp cần chú trọng đến chất lượng sản phẩm, xây dựng hình ảnh thương hiệu đáng tin cậy và sử dụng các chiến lược tiếp thị kỹ thuật số hiệu quả. Đồng thời, việc tham gia các triển lãm, hội chợ quốc tế và kết nối với các đối tác tiềm năng cũng rất quan trọng để mở rộng mạng lưới kết nối và tìm kiếm cơ hội kinh doanh mới.

Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ trong quá trình sản xuất nông sản cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường sự cạnh tranh. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào việc áp dụng các công nghệ mới như IoT (Internet of Things), trí tuệ nhân tạo và khai thác dữ liệu để tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý nguồn lực và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất và giảm thiểu rủi ro, mà còn tạo sự tin tưởng và đánh giá cao từ phía khách hàng quốc tế.

Việc hợp tác và kết nối với các đối tác quốc tế cũng là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển xuất khẩu nông sản. Doanh nghiệp cần xây dựng mạng lưới đối tác đáng tin cậy và thiết lập quan hệ hợp tác lâu dài. Qua đó, họ có thể chia sẻ kiến thức, kỹ thuật và tiếp cận các thị trường tiềm năng thông qua các hiệp định thương mại tự do và các cơ chế hỗ trợ xuất khẩu.

Trên hết, để thành công trong việc xuất khẩu nông sản trực tuyến, doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng, phù hợp với thị trường mục tiêu và theo kịp các xu hướng mới nhất. Họ cần liên tục nâng cao năng lực sản xuất, quản lý chất lượng và tiếp cận công nghệ để đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế ngày càng khắt khe.

Trong tương lai, cơ hội xuất khẩu nông sản của doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn rất lớn. Với việc tận dụng cơ hội xuất khẩu trực tuyến và áp dụng công nghệ vào quy trình sản xuất, doanh nghiệp có thể đạt được sự cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường quốc tế. Hãy sẵn sàng thách thức bản thân và khám phá những cơ hội mới trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản năm 2023 và những năm tiếp theo.

TÌM HIỂU THÊM: XU HƯỚNG THỊ TRƯỜNG NÔNG NGHIỆP THẾ GIỚI NĂM 2023