Chuyển đổi số: Lợi và hại như thế nào trong thời đại mới

Tuy nhiên, quá trình này không đơn giản và cũng không miễn phí rủi ro. Vậy chuyển đổi số thực chất là gì? Mang lại lợi ích và bất cập ra sao? Và làm sao để doanh nghiệp xuất khẩu vừa và nhỏ (SMEs) tận dụng hiệu quả quá trình này? Cùng Innovative Hub tìm hiểu ngay trong bài viết này.

Chuyển đổi số là gì?

Chuyển đổi số (Digital Transformation) là quá trình sử dụng công nghệ số để thay đổi toàn diện cách thức doanh nghiệp vận hành, cung cấp dịch vụ và tiếp cận khách hàng. Đây không chỉ là việc áp dụng phần mềm hay số hóa tài liệu, mà là thay đổi từ gốc rễ văn hóa doanh nghiệp, quy trình và chiến lược kinh doanh.

Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ tại Phiên họp 2 của UBQG chuyển đổi số (27/4/2022), chuyển đổi số là một trong ba trụ cột chính trong phát triển kinh tế số tại Việt Nam. Đặc biệt, các doanh nghiệp xuất khẩu là những đơn vị cần liên kết chặt chẽ với thị trường quốc tế, cần phải chủ động chuyển đổi để thích nghi nhanh với những thay đổi toàn cầu.

Lợi ích của chuyển đổi số với doanh nghiệp xuất khẩu

Chuyển đổi số mang lại nhiều giá trị cụ thể và thiết thực cho các doanh nghiệp xuất khẩu, từ khâu vận hành nội bộ đến mở rộng thị trường quốc tế.

1. Tối ưu hóa quy trình và chi phí

Công nghệ giúp doanh nghiệp quản lý đơn hàng, kho vận, thanh toán và xử lý chứng từ nhanh chóng hơn, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm chi phí vận hành. Các nền tảng như ERP, CRM, e-invoice… giúp tối ưu nguồn lực và tăng hiệu suất lao động.

2. Mở rộng thị trường toàn cầu qua TMĐT

Thông qua các sàn TMĐT quốc tế như Alibaba.com, Amazon Global Selling hoặc các nền tảng khu vực như Shopee Global, doanh nghiệp có thể tiếp cận hàng triệu khách hàng tiềm năng mà không cần văn phòng đại diện ở nước ngoài.

3. Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Công nghệ số cho phép thu thập, phân tích và hiểu hành vi người tiêu dùng quốc tế. Từ đó, doanh nghiệp có thể tùy biến sản phẩm, chính sách giá, và chiến lược truyền thông để phù hợp với từng phân khúc thị trường.

4. Tăng khả năng phản ứng nhanh với thị trường

Nhờ phân tích dữ liệu thời gian thực, doanh nghiệp có thể ra quyết định nhanh hơn, giảm thời gian tiếp cận khách hàng và nắm bắt cơ hội xuất khẩu trước đối thủ.

Tác hại và rủi ro doanh nghiệp cần lường trước

Chuyển đổi số, dù mang lại nhiều giá trị, nhưng cũng không tránh khỏi những thách thức và mặt trái. Nếu không có chiến lược rõ ràng, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng đầu tư dàn trải, thiếu hiệu quả.

1. Rủi ro an ninh mạng và dữ liệu

Việc xử lý và lưu trữ dữ liệu lớn (Big Data), đặc biệt là thông tin giao dịch quốc tế, tiềm ẩn nguy cơ bị tấn công mạng, rò rỉ thông tin hoặc lạm dụng dữ liệu người dùng.

2. Phụ thuộc vào nền tảng và công nghệ bên ngoài

Khi doanh nghiệp quá phụ thuộc vào sàn TMĐT, công cụ quản lý hoặc phần mềm từ bên thứ ba, bất kỳ thay đổi chính sách hoặc gián đoạn kỹ thuật nào cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh.

3. Khó khăn trong kiểm soát chất lượng và bản quyền số

Sản phẩm số dễ bị sao chép, giả mạo hoặc đánh cắp bản quyền, đặc biệt trong môi trường thương mại điện tử xuyên biên giới.

4. Áp lực thích nghi liên tục

Chuyển đổi số không phải sự kiện một lần, mà là quá trình liên tục. Doanh nghiệp phải thường xuyên cập nhật công nghệ, đào tạo nhân sự và thay đổi chiến lược để thích ứng, điều này tạo ra áp lực lớn cho các SMEs.

Thách thức khi SMEs chuyển đổi số

Dù nhận thức được vai trò của chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp khó khăn trong quá trình thực thi:

• Thiếu ngân sách đầu tư: Chuyển đổi số đòi hỏi chi phí cho phần mềm, nhân sự, hạ tầng và tư vấn triển khai.

• Thiếu nhân lực chuyên môn: Đội ngũ chưa có kỹ năng công nghệ, thiếu hiểu biết về hệ sinh thái số.

• Chưa có lộ trình rõ ràng: Nhiều doanh nghiệp triển khai thiếu định hướng, đầu tư manh mún dẫn đến lãng phí.

>> Tìm hiểu thêm Doanh nghiệp nhỏ chuyển đổi kỹ thuật số trong đại dịch như thế nào 

Giải pháp để chuyển đổi số hiệu quả

Với vai trò là một Innovative Hub đồng hành cùng doanh nghiệp xuất khẩu, chúng tôi khuyến nghị các bước sau để SMEs chuyển đổi số hiệu quả:

1. Xác định mục tiêu chuyển đổi rõ ràng

Doanh nghiệp cần làm rõ: Chuyển đổi số để làm gì? Tăng doanh thu? Tiết kiệm chi phí? Hay mở rộng thị trường? Mỗi mục tiêu cần chiến lược riêng.

2. Tận dụng nền tảng TMĐT phù hợp

Lựa chọn các sàn TMĐT phù hợp với ngành hàng, khả năng sản xuất và logistics. Ví dụ như tận dụng Alibaba.com là nền tảng thương mại điện tử hàng đầu dành cho các doanh nghiệp B2B có nhu cầu xuất khẩu các sản phẩm thuộc ngành hàng trọng điểm.

>> Tìm hiểu thêm để bán hàng trên Alibaba.com

3. Sử dụng công cụ số chi phí thấp nhưng hiệu quả

• CRM miễn phí như HubSpot, Zoho để quản lý khách hàng

• Google Trends để nghiên cứu xu hướng sản phẩm

• Canva, Chat GPT để sáng tạo nội dung marketing quốc tế

• Trello, Notion để quản lý công việc từ xa

4. Hợp tác với đơn vị tư vấn chuyên nghiệp

Các trung tâm đổi mới sáng tạo, tổ chức hỗ trợ xuất khẩu hoặc chuyên gia tư vấn TMĐT có thể giúp doanh nghiệp xây dựng lộ trình phù hợp, tránh sai sót và tiết kiệm thời gian.

Chuyển đổi số: Xu hướng tất yếu, không phải lựa chọn

Trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu phát triển mạnh mẽ, doanh nghiệp nào đi trước trong chuyển đổi số sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội. Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp Việt vươn xa trên thị trường quốc tế, tối ưu vận hành và chủ động nắm bắt cơ hội trong thế giới biến động nhanh.

Dù vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với chiến lược phù hợp, nguồn lực được định hướng rõ ràng và sự đồng hành từ các đơn vị hỗ trợ có chuyên môn, hành trình chuyển đổi số sẽ trở nên khả thi và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Đăng ký tư vấn xuất khẩu