TIỀM NĂNG VÀ CƠ HỘI PHÁT TRIỂN CỦA DOANH NGHIỆP NGÀNH F&B TẠI VIỆT NAM

Theo các nguồn tin thống kê và dự báo, ngành hàng F&B tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế và tăng thu nhập của người dân Việt Nam. Do đó, với việc nền kinh tế mở cửa trở lại, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng sẽ tăng trưởng trở lại ngành hàng F&B được dự báo sẽ tiếp tục phát triển và có quy mô doanh thu lớn trong tương lai. 

Theo báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực tính đến hết năm 2022, Việt Nam có gần 338.600 nhà hàng/ café. Thành phố Hồ Chí Minh là tỉnh thành sở hữu nhiều hàng quán nhất, chiếm 39,78% số lượng trên toàn quốc, gấp gần 3 lần so với Hà Nội – tỉnh thành đứng ở vị trí thứ hai. Quy mô doanh thu ngành của các doanh nghiệp F&B 2022 ước tính đạt gần 610 nghìn tỷ, trong đó, 333.69 nghìn tỷ đồng đến từ thị trường ăn ngoài. Cùng Innovative Hub tìm hiểu về Tiềm năng và cơ hội của các doanh nghiệp F&B tại thị trường Việt Nam trong bài viết sau.

Các xu hướng phát triển chính của ngành hàng F&B tại Việt Nam 2022

Theo Kathryn Read, Thị trường F&B Việt Nam là một trong những thị trường hấp dẫn nhất toàn cầu. Do hành vi của người tiêu dùng đang thay đổi, quá trình đô thị hóa và mật độ sống của người dân cao hơn, Việt Nam được kỳ vọng sẽ nằm trong số ba quốc gia hàng đầu ở châu Á về phát triển ngành thực phẩm và đồ uống.

Dân số trẻ & năng động

Với 70% dân số dưới 35 tuổi và thu nhập ngày càng tăng, các công ty buộc phải đưa ra các giải pháp sáng tạo để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về thực phẩm tiện lợi, chất lượng cao và độc đáo.  Thế hệ trẻ là những người tạo ra xu hướng trong thực phẩm. Mặc dù thu nhập tương đối thấp, Gen Z chi phần lớn tiền cho đồ ăn thức uống bên ngoài, với gần 900.000 đồng mỗi tháng (tương đương 40 USD). Với tính tò mò cao và khao khát trải nghiệm mới, Gen-Z luôn tìm thấy sự mới mẻ khi tiếp xúc với các nền ẩm thực đa dạng, nước ngoài, điều này thúc đẩy sự phát triển của các món ăn và thức uống lạ từ các nền văn hóa khác nhau.  

Nhu cầu cao về thực phẩm hữu cơ

Kể từ khi đại dịch bùng phát, người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe và hạnh phúc của mình. Theo Vietnam Report (2019), sản phẩm xanh, sạch sẽ là xu hướng thị trường mới trong những năm tới.  Xu hướng mới đã mang đến cơ hội cho những người trong ngành và những người mới tham gia thị trường F&B khi họ có thể tận dụng thói quen ăn uống mới của người Việt Nam – yêu thích đồ ăn xanh, lành mạnh và phong cách ăn uống mới – đi ăn theo nhóm. 

Mở rộng cửa hàng tiện ích

Sự phát triển của các cửa hàng tiện lợi trong và ngoài nước cùng các kênh bán lẻ hiện đại khác giúp doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn khi đưa sản phẩm vào thị trường nội địa.  Ông Nguyễn Văn Quý, Phó tổng giám đốc WinC Commerce có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết rằng công ty sẽ mở hơn 700 cửa hàng WinMart + mới và hơn 20 siêu thị và đại siêu thị trong năm nay. Bên cạnh việc mở rộng mạng lưới bán hàng hiện tại, chuỗi bán lẻ này còn cho ra mắt thương hiệu mới Beng’s chuyên cung cấp thực phẩm tiện lợi, chất lượng tốt với giá cả phải chăng. Tương tự, Saigon Co.op, cũng có trụ sở tại TP.HCM, điều hành chuỗi Co.op Food, Co.opSmile, Cheers, dự kiến ​​mở mới 80-100 điểm bán trước cuối năm 2022, trọng tâm là đặt trên các cửa hàng Co.op Food thể hiện sự vượt trội về hiệu quả kinh doanh.

Số hóa trong bán lẻ

Đối mặt với các quy định giãn cách xã hội nghiêm ngặt vào năm 2021, người tiêu dùng Việt Nam không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chuyển sang mua sắm trực tuyến. Các dịch vụ gọi xe như Grab, GoJek, Bee & Baemin chuyển hướng sang giao đồ ăn và bưu kiện, trong khi các đại gia thương mại điện tử trong nước như Tiki, Shopee, Lazada và Sendo, cùng với các chuỗi siêu thị lớn như VinMart, BigC và Lottemart, tất cả chấp nhận vận chuyển từ cửa đến cửa. Việc chuyển sang thương mại điện tử đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi đối với các doanh nghiệp nhỏ, giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính trong việc duy trì các cửa hàng ngoại tuyến.  Bên cạnh đó, theo báo cáo mới nhất của Tập đoàn IMARC, quy mô thị trường giao đồ ăn trực tuyến Việt Nam đạt giá trị 597,1 triệu USD vào năm 2021. Thị trường dự kiến ​​sẽ đạt 1.555,4 triệu đô la Mỹ vào năm 2027, đó là tốc độ tăng trưởng kép 16,4% trong giai đoạn 2022-2027. 

Những vấn đề chỉ có ở lĩnh vực ngành F&B

Hầu hết các công ty sản xuất trong ngành F&B đều có năng lực tài chính yếu. Do đó, họ phải đối mặt với cú sốc kinh tế chung do đại dịch Covid-19 Hạ tầng sản xuất, vận chuyển và hệ thống thẩm vấn chưa được đầu tư phát triển đúng mức làm tăng chi phí sản xuất và quản lý. Hơn 85% doanh nghiệp gặp khó khăn trong quản lý hàng tồn kho, phân phối và quản lý nhân sự trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, 94,7% doanh nghiệp nhận ra điểm yếu và điều chỉnh cơ cấu sản xuất. Ngoài ra, 68,4% doanh nghiệp ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất và phân phối để tạo lợi thế cạnh tranh và nâng cao trải nghiệm mua sắm của khách hàng trong thời kỳ khủng hoảng. Thị trường xuất khẩu thiếu ổn định do các chính sách về hàng rào chất lượng liên tục thay đổi, Việt Nam chưa đáp ứng được các yêu cầu trong các FTA liên quan đến quy trình kỹ thuật và chất lượng sản phẩm.  Về lĩnh vực F&B, các công ty nước ngoài khi thâm nhập thị trường Việt Nam không chỉ phải cạnh tranh gay gắt với hàng sản xuất trong nước mà còn với hàng của các nước khác. Việt Nam đã là nhà sản xuất lớn các sản phẩm nông nghiệp như thịt lợn, cà phê, rau quả và ngày càng hội nhập toàn cầu hơn thông qua việc ký kết hàng loạt FTA, kéo theo sự gia tăng của sản phẩm của các đối tác, đặc biệt là các đối tác châu Á, trên các kệ hàng của Việt Nam. 

Tiềm năng và cơ hội phát triển của doanh nghiệp ngành F&B

Sau khi khống chế được dịch, hoạt động ăn uống trở nên sôi động trở lại, thói quen ăn uống của người tiêu dùng cũng thay đổi vừa là thách thức vừa là cơ hội để doanh nghiệp điều chỉnh mô hình kinh doanh của mình. Sự chuyển mình của doanh nghiệp sang mô hình Kinh doanh online, bán hàng trên sàn thương mại điện tử không những là “cú hích” giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định sau dịch mà còn giúp các doanh nghiệp từng bước tiếp cận, tham gia vào chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu. 

Mặc dù ngành F&B tại Việt Nam còn nhiều khó khăn như mô hình kinh doanh phát triển ồ ạt, chưa được đồng bộ cộng với hai “cơn bão” trong năm 2020 là Đại dịch Covid và Nghị định 100 gây ra nhiều thiệt hại nặng nề nhưng với việc nhận thức được sớm những khó khăn để khắc phục giúp ngành F&B của Việt Nam dần ổn định và phát triển. Các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống có xu hướng bắt tay nhau để cứu mình, cứu ngành. Việc các doanh nghiệp thực hiện tái cấu trúc, đổi mới công nghệ , cơ cấu lại thị trường, tổ chức lao động để tăng hiệu quả, tăng năng lực cạnh tranh, thực hiện tiết kiệm, cắt giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm, .. từng bước đưa ngành F&B hướng tới các chuẩn mực quốc tế trong quản trị doanh nghiệp, gia nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Năm 2022 Việt Nam đang đặc biệt thu hút vốn từ Hàn Quốc 10 tháng đầu năm có thêm các dự án đầu tư từ Đức, Singapore, Thái Lan.Với sự chuyển đổi kỹ thuật số cho trải nghiệm ăn uống liền mạch, an toàn và bảo mật, nhu cầu ngày càng tăng không thể phủ nhận đối với các sản phẩm chất lượng cao, các thị trường mới tiềm năng đang chờ đợi những người mới đến. Những hiểu biết sâu sắc về xu hướng cũng như tư duy đổi mới và bền vững đối với ngành F&B có thể mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư vào thị trường F&B Việt Nam. 

TÌM HIỂU THÊM: NGÀNH F&B ASEAN – THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TĂNG TRƯỞNG MẠNH