Điều kiện xuất khẩu hàng hoá: Làm sao để biết sản phẩm của bạn có thể xuất khẩu?

Bài viết này, Innovative Hub sẽ hướng dẫn bạn từng bước để đánh giá một cách thực tế và chính xác.

Điều kiện xuất khẩu hàng hoá là gì và vì sao phải quan tâm?

Trước khi bước vào bất kỳ thị trường nào, doanh nghiệp cần hiểu rõ điều kiện xuất khẩu hàng hoá. Nó bao gồm nhiều yếu tố như sản phẩm, năng lực tổ chức, quy định pháp lý, và yêu cầu thị trường nhập khẩu. Nếu bạn không nắm vững, nguy cơ bị trả hàng, phạt hành chính hoặc mất cơ hội bán hàng là hoàn toàn có thể xảy ra.

Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập và các FTA như EVFTA, RCEP có hiệu lực, doanh nghiệp càng cần chuẩn bị bài bản để hưởng ưu đãi thuế và tăng khả năng cạnh tranh.

Cách đánh giá sản phẩm của bạn đã đủ điều kiện xuất khẩu chưa

Đánh giá sản phẩm có đủ sức cạnh tranh hay không

Điều kiện xuất khẩu hàng hoá bắt đầu từ khả năng nhìn nhận thực tế năng lực sản phẩm. Bạn cần trả lời 3 câu hỏi quan trọng:

• Chất lượng có đạt tiêu chuẩn quốc tế không? Đặc biệt trong các ngành thực phẩm, mỹ phẩm, thời trang hoặc thiết bị y tế, thị trường nhập khẩu thường yêu cầu chứng nhận cụ thể (như FDA, CE, ISO…).

• Bao bì có phù hợp với xuất khẩu không? Khách hàng quốc tế thường yêu cầu nhãn bằng tiếng Anh, mã vạch, hướng dẫn sử dụng rõ ràng.

• Giá thành và số lượng sản xuất có ổn định không? Bạn có thể đáp ứng liên tục các đơn hàng với số lượng lớn hoặc tối thiểu cần thiết không?

Nếu câu trả lời là chưa, thì bước đầu tiên không phải xuất khẩu ngay mà là nâng cấp sản phẩm, cải thiện quy trình để phù hợp với thị trường quốc tế.

Nghiên cứu thị trường xem ai đang cần sản phẩm như bạn

Hãy đặt câu hỏi: Trên thế giới có ai cần sản phẩm này không? Nhu cầu ở đâu cao nhất? Ai là đối thủ cạnh tranh?

Bạn có thể bắt đầu từ các công cụ miễn phí để nghiên cứu thị trường trước khi bắt đầu:

• Google Trends: Kiểm tra xu hướng tìm kiếm sản phẩm theo từng quốc gia.

• Alibaba.com: Tìm kiếm sản phẩm tương tự trên nền tảng B2B, xem có bao nhiêu nhà cung cấp, mô tả sản phẩm của họ ra sao, giá niêm yết thế nào.

• Trade Map, ITC Market Access Map: Phân tích dữ liệu xuất khẩu toàn cầu, lượng nhập khẩu theo quốc gia, mức thuế và yêu cầu kỹ thuật.

Gợi ý: Nếu bạn sản xuất cà phê rang xay, hãy thử tra trên Alibaba.com để xem quốc gia nào đang nhập khẩu cà phê nhiều nhất, có bao nhiêu nhà cung cấp đến từ Việt Nam, họ định giá như thế nào. Alibaba.com có 1 lợi thế là giúp các doanh nghiệp có thể phân tích, đánh giá thị trường bằng những số liệu cụ thể. 

Rà soát quy định xuất khẩu đặc biệt là yếu tố pháp lý

Một sản phẩm dù có nhu cầu thị trường cao, chất lượng tốt nhưng nếu không phù hợp về mặt pháp lý thì vẫn không thể xuất khẩu. Do đó, bạn cần kiểm tra xem sản phẩm có nằm trong danh mục hạn chế xuất khẩu hoặc cấm xuất khẩu của Việt Nam không (theo Bộ Công Thương).

Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu gồm có: 

• Vũ khí, đạn dược, chất nổ, thiết bị quân sự

• Chất ma túy, tiền chất ma túy

• Các loài động vật hoang dã, thực vật quý hiếm nằm trong Công ước CITES (trừ khi có giấy phép đặc biệt)

• Sản phẩm văn hóa phản động, đồi trụy

Danh mục hàng hóa xuất khẩu có điều kiện (hạn chế)

• Xăng dầu, khí hóa lỏng (LPG), than đá

• Gạo phải thuộc danh sách doanh nghiệp được phép xuất khẩu gạo và theo hạn ngạch, giám sát chặt chẽ

• Tài nguyên khoáng sản (đá quý, quặng sắt, titan,…)

• Phế liệu chỉ được xuất khẩu nếu đạt chuẩn và có giấy phép môi trường

• Sản phẩm gỗ từ rừng tự nhiên trong nước phải chứng minh nguồn gốc hợp pháp

• Sản phẩm nông – lâm – thủy sản chưa qua chế biến tùy thị trường sẽ yêu cầu kiểm dịch, chứng nhận xuất xứ, an toàn thực phẩm…

Gợi ý: Nếu bạn muốn xuất khẩu hàng dệt may sang EU, hãy nghiên cứu kỹ yêu cầu về chất lượng vải, tiêu chuẩn nguồn gốc nguyên liệu, và chính sách ưu đãi thuế theo EVFTA.

Một số lưu ý thực tiễn quan trọng

Kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ: Trước thực trạng gian lận thương mại ngày càng tinh vi. Đặc biệt là hành vi “đội lốt xuất xứ Việt Nam” để lách thuế vào các thị trường lớn như Hoa Kỳ và EU, cơ quan quản lý Việt Nam đang tăng cường hậu kiểm và rà soát nghiêm ngặt. Doanh nghiệp xuất khẩu cần chuẩn bị giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) chính xác, hợp lệ theo mẫu tương ứng với từng hiệp định thương mại (Form A, B, E, EUR.1, v.v.).

Chống chuyển tải bất hợp pháp (trans-shipment): Đây là hành vi đưa hàng hóa không phải của Việt Nam vào nước ta để gắn nhãn “Made in Vietnam” rồi xuất khẩu sang nước thứ ba. Việc này không chỉ bị nước nhập khẩu điều tra phòng vệ thương mại, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín quốc gia và doanh nghiệp.

Chú trọng truy xuất nguồn gốc và hậu kiểm: Đặc biệt trong các ngành như nông sản, thực phẩm, gỗ, dệt may, việc truy xuất chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đến thành phẩm là yêu cầu bắt buộc. Cơ quan nhập khẩu có thể tiến hành hậu kiểm bất kỳ lúc nào, kể cả sau khi hàng đã được thông quan.

Tuân thủ các tiêu chuẩn bền vững: Nhiều thị trường cao cấp (như EU) yêu cầu sản phẩm phải đạt các tiêu chuẩn về môi trường (carbon footprint, sử dụng nguyên liệu tái chế…), điều kiện lao động (không sử dụng lao động trẻ em, minh bạch trả lương…), và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR). Đây là xu hướng không thể đảo ngược và sẽ ngày càng phổ biến.

Nhận tư vấn từ chuyên gia – Bước đi thông minh khi mới bắt đầu

Thực tế, việc đánh giá khả năng xuất khẩu không nên chỉ dựa vào cảm tính. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm, hãy tìm đến những đơn vị uy tín để được tư vấn chuyên sâu.

Innovative Hub – đại lý ủy quyền của Alibaba.com tại Việt Nam hiện đang hỗ trợ hàng trăm doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu xuất khẩu từ con số 0. Chúng tôi đồng hành cùng bạn trong việc:

• Đánh giá sản phẩm và năng lực sản xuất

• Nghiên cứu thị trường mục tiêu, đề xuất chiến lược phù hợp

• Hướng dẫn xây dựng hồ sơ sản phẩm đúng chuẩn quốc tế

• Tư vấn mở gian hàng trên Alibaba.com và tiếp cận khách hàng B2B toàn cầu

Kết luận

Việc đánh giá sản phẩm có thể xuất khẩu không không còn là điều mơ hồ. Với tư duy đúng và công cụ phù hợp, bạn hoàn toàn có thể xác định rõ: Sản phẩm của mình có cơ hội xuất khẩu hay không, cần cải thiện điều gì và bắt đầu từ đâu.

Để được tư vấn chi tiết hơn, hãy đăng ký miễn phí ở form bên dưới!