Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung ảnh hưởng gì tới Việt Nam không?

Minh chứng là Mỹ đã phải hoãn việc áp thuế đối với hai nước láng giềng của mình thêm một tháng. Lý do được ông Trump chia sẻ trên báo chí rằng ông ấy muốn thử xem liệu có thỏa thuận nào hợp lý với hai nước hay không. Bản chất cuối cùng vẫn là sợ thiệt hại lớn, nên buộc phải “giơ cao đánh khẽ”, áp dụng đúng nguyên tắc “mềm thì nắn, rắn thì buông”.

Ở chiều ngược lại, các nước như Mexico hay Canada có vẻ cứng rắn, nhưng họ cũng hiểu rõ rằng đối đầu với siêu cường Mỹ thì phần thua gần như chắc chắn. Minh chứng là ngay sau khi được Mỹ hoãn thuế, Canada và Mexico lập tức điều lực lượng an ninh tới biên giới để kiểm soát chất gây nghiện fentanyl, với mục tiêu xoa dịu Mỹ và tiến tới việc dỡ bỏ hàng rào thuế quan, giúp hàng hóa ba nước lưu thông dễ dàng hơn.

Tính đến hiện tại, chỉ còn Trung Quốc vẫn đang bị Mỹ giữ nguyên mức thuế đã công bố. Điều này đồng nghĩa với việc hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ sẽ tiếp tục chịu mức thuế gia tăng. Đây được coi là động thái mạnh mẽ của chính quyền Donald Trump nhằm đối phó với đối thủ luôn bám đuổi sát sao.

Phản ứng đầu tiên của Trung Quốc khi bị áp thuế là kiện Mỹ lên WTO. Tuy nhiên, đây chỉ là động thái mang tính thủ tục vì từ trước đó, dưới thời Donald Trump, Mỹ đã chặn cơ quan phúc thẩm của WTO. Vì vậy, ngay cả khi WTO phán quyết Mỹ sai, Mỹ chỉ cần kháng cáo là vụ kiện bị đình trệ vô thời hạn. Điều này cho thấy Mỹ đang chi phối luật chơi trên trường quốc tế.

Không thể thắng kiện, Trung Quốc buộc phải đối đầu trực diện bằng cách áp thuế trả đũa lên hàng hóa Mỹ. Đặc biệt, Trung Quốc còn siết chặt xuất khẩu các kim loại quý hiếm – nguyên liệu quan trọng trong sản xuất chip – sang Mỹ và các đồng minh. Đây là đòn trả đũa nặng nhất, có thể gây ra nhiều biến động về giá chip trên toàn cầu.

Mỹ sở hữu công nghệ sản xuất chip hàng đầu, nhưng Trung Quốc lại nắm giữ phần lớn nguyên liệu sản xuất. Nếu Trung Quốc ngừng cung cấp, các phát minh và sáng chế của Mỹ cũng chỉ nằm trên giấy. Chính vì vậy, căng thẳng thương mại leo thang có thể khiến Mỹ và đồng minh phải tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, nhưng điều này rất mất thời gian và khó thực hiện trong ngắn hạn.

Với tình hình này, giá xe điện và các thiết bị điện tử cao cấp có thể tăng mạnh. Chính phủ Việt Nam đã chính thức lên tiếng về cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, yêu cầu chuẩn bị kịch bản ứng phó với mọi tình huống. Hai đối tác thương mại lớn nhất đối đầu trực tiếp chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam.

Trước hết, hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ gặp thuế cao sẽ bị dạt về Việt Nam, gây sức ép lớn lên các doanh nghiệp trong nước. Hàng Mỹ cũng không thể vào Trung Quốc dễ dàng, nên sẽ tràn vào Việt Nam, khiến thị trường nội địa bị ảnh hưởng nặng nề.

Việt Nam như thế nào trong cuộc chiến này?

Ngoài ra, các công ty Trung Quốc có thể lợi dụng Việt Nam để tuồn hàng, thay đổi nhãn mác thành “Made in Vietnam” nhằm né thuế khi xuất khẩu sang Mỹ. Điều này từng xảy ra trước đây, và nếu không kiểm soát chặt, Việt Nam có thể bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt thương mại.

Kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa sẽ là bài toán khó khăn với chính phủ Việt Nam. Nếu không cẩn trọng, nguy cơ bị Mỹ tăng thuế nhập khẩu lên hàng hóa Việt Nam là rất cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.

Một lo ngại khác là chiến tranh thương mại có thể kéo theo chiến tranh tiền tệ. Khi xuất khẩu sang Mỹ gặp khó khăn, Trung Quốc có thể phá giá đồng Nhân dân tệ để giữ sức cạnh tranh. Điều này có thể gây tác động dây chuyền đến Việt Nam, ảnh hưởng đến tỷ giá và lạm phát.

Nhìn chung, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung không chỉ là vấn đề giữa hai quốc gia này mà còn tác động sâu rộng đến toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược thích ứng kịp thời để hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực.

Tìm hiểu thêm: 

Quốc gia nào sẽ hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại của Trump?

Ứng phó chính sách thuế đối ứng từ Mỹ

Đăng ký tư vấn xuất khẩu