HIỆN TRẠNG NGÀNH F&B TRONG VỠ CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU

Theo dự báo của nhóm phân tích, mặc dù kinh tế Việt Nam năm 2023 sẽ đối mặt với nhiều sức ép, tuy nhiên, doanh thu ngành F&B tại Việt Nam dự kiến tăng trưởng 18%, đạt 720.300 tỷ đồng. Sau khi hồi phục sau đại dịch, ngành F&B sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ ổn định và dự kiến sẽ đạt giá trị gần 1 triệu tỷ đồng vào năm 2026.

Cùng Innovative Hub tìm hiểu về hiện trạng ngành F&B trong vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu qua bài viết sau.

1. Hiện trạng ngành F&B ở nước ta

COVID-19 làm gián đoạn toàn bộ chuỗi cung ứng F&B toàn cầu, đồng thời nâng cấp toàn bộ năng lực hoạt động của ngành, bao gồm sản xuất, chế biến, đóng gói và phân phối. Mặc dù đây không phải là đại dịch sức khỏe toàn cầu đầu tiên xảy ra, nhưng lại tạo ra áp lực rất lớn đối với ngành F&B.

Mặc dù về cơ bản đã tránh được tình trạng thiếu lương thực trên quy mô toàn cầu trong suốt cuộc khủng hoảng, nhưng những điểm yếu mang tính hệ thống trong chuỗi cung ứng F&B đã bị phơi bày hoàn toàn. Trong đó bao gồm: việc phụ thuộc quá mức vào lao động chân tay, công nghệ bảo quản và vận chuyển chưa thực sự tốt, phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung ứng đơn lẻ, dẫn tới gián đoạn hoạt động kinh doanh trong suốt thời gian bùng phát đại dịch COVID-19.

2. Hiện trạng trên thế giới

Sự bùng phát dữ dội của virus Corona là cơn ác mộng kinh hoàng đối với nền kinh tế thế giới, tạo ra những sự thay đổi mạnh mẽ trong mọi phương diện. Với ước tính khoảng 79.000.000 trường hợp dương tính trên toàn cầu, theo tuyên bố của Worldometer, COVID-19 đã gây ra làn sóng sợ hãi cho công dân trên thế giới, hủy hoại không chỉ cuộc sống mà còn cả nền kinh tế của hầu hết các quốc gia, khiến mọi hoạt động đều bị đình trệ. 

Trong số rất nhiều những lĩnh vực đang tuột dốc, ngành F&B dường như đang phải chịu những tác động nặng nề nhất. Trong thời gian tới, các doanh nghiệp F&B cần có những sự chuẩn bị về tinh thần và nguồn lực trước những thiệt hại lâu dài của Covid-19, được coi là thách thức lớn nhất của ngành. 

Được đánh giá là một trong những thị trường rộng lớn nhất thế kỷ 21, ngành F&B trong những thập kỷ qua đã thực sự phát triển mạnh mẽ. Các doanh nghiệp trong ngành F&B luôn ở tâm thế sẵn sàng đổi mới do sự biến chuyển nhanh chóng trong nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng. Đây cũng là thách thức lớn nhất cho việc tồn tại trong ngành công nghiệp sôi động nhưng vô cùng khắc nghiệt này. 

Theo nhiều nghiên cứu và khảo sát cho thấy đã có nhiều sự thay đổi trong quan điểm, nhận thức của người tiêu dùng đối với ngành F&B. Hiện nay, con người đã không quá đề cao chất lượng hay hương vị mà dần ưa chuộng những sản phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe hơn, hạn chế hơn với những thực phẩm, đồ uống có chất béo và đường. 

Tuy là một gã khổng lồ với trị giá hàng tỷ đô la nhưng bản thân ngành F&B cũng đang phải trải qua những khó khăn lớn. Bên cạnh một số những trở ngại cố hữu, tồn tại từ trước đến nay như vấn đề truy xuất nguồn gốc, quản lý tồn kho…, có nhiều thách thức khác của thị trường này đang tăng lên từng ngày, do sự biến đổi đột ngột trong nhu cầu và thị hiếu của khách hàng, cũng như là tình hình dịch bệnh và cả những rào cản pháp lý nghiêm ngặt bởi sự leo thang căng thẳng giữa quan hệ ngoại giao các nước trên thế giới. 

Ban hành lệnh cấm đồ nhựa trong ngành f&b 

Sau nhiều cuộc đàm phán, thảo luận suốt những năm qua giữa các tổ chức quốc tế, các quốc gia – khi vấn đề bảo vệ môi trường trở thành sứ mạng toàn cầu – lệnh cấm nhựa (The Plastic Ban) đã được thực thi ở nhiều nước trên thế giới. Tốc độ phát triển nhanh chóng của quá trình công nghiệp hóa mà trong đó F&B là lĩnh vực chính đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến môi trường. Dù là vô tình hay cố ý, việc tiêu thụ quá mức và thải bỏ nhựa không đúng cách đã trở

thành tác nhân số 1 gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nặng nề, biến việc cắt giảm nhựa thành một trong những nhiệm vụ quan trọng mà các doanh nghiệp F&B ngày nay phải đối mặt. 

Một yếu tố khác liên quan đến môi trường cũng đang tạo nên thách thức lớn không kém cho ngành F&B chính là vấn đề quản lý chất thải. Không thể phủ nhận, ngành công nghiệp thực phẩm tạo ra một lượng chất thải đáng kể, ngay từ khâu tìm nguồn cung cấp nguyên liệu thô cho đến bán lẻ và phân phối thực phẩm. Đây là một vấn đề nhức nhối và cần có phương án giải quyết càng sớm càng tốt. 

Sự phát triển nhanh chóng của Thương mại điện tử 

Thị trường thương mại điện tử đang ngày càng phát triển với tốc độ đột biến trong 10 năm trở lại đây, song song với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra trên toàn cầu. Đây thực sự là một thách thức lớn của cả ngành F&B khi đây là lĩnh vực tỏ ra chậm chạp và e dè trong khi các ngành công nghiệp cốt lõi như thiết bị gia dụng, điện tử, dệt may hay các sản phẩm nội địa khác đã và đang tham gia vào đường đua Thương mại điện tử này. 

Cuối cùng, các nhà sản xuất và kinh doanh F&B cũng đã bắt đầu đầu tư vào việc bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử để chinh phục thách thức mang tính thời đại này. Tuy nhiên, không phải là dễ dàng cho các doanh nghiệp F&B để có thể thành công với thương mại điện tử bởi những đặc tính không thể thay đổi như thời hạn sử dụng, điều kiện bảo quản… Trở ngại lớn nhất có lẽ là thói quen mua sắm thực phẩm, đồ uống trực tiếp để dễ dàng kiểm tra mặt hàng của đa phần người tiêu dùng. 

Tác động nặng nề của Covid-19 đến ngành f&b

Kể từ khi bùng phát, dịch Covid-19 đã khiến nền công nghiệp F&B phải đối mặt với nhiều sự khốn đốn, những hậu quả tồi tệ nhất và gánh nặng khôi phục và duy trì sự sống của doanh nghiệp. Tác động mạnh mẽ của dịch bệnh trải dài trên mọi phương diện của ngành F&B, từ sản xuất đến chuỗi cung ứng, phân phối và cả bán lẻ, dịch vụ ăn uống. Trên thế giới đã có những trường hợp phải cắt giảm, đóng cửa một phần hoặc thậm chí là tuyên bố phá sản, khiến người lao động rơi vào tình trạng thất nghiệp và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng. 

Các hoạt động nông nghiệp cũng bị đình trệ khiến nỗi lo về thiếu hụt trong cung cấp lương thực ngày một tăng cao. Cùng với đó là tâm lý hoảng loạn của người tiêu dùng, họ đổ xô mua sắm lương thực, thực phẩm và đồ uống để dự trữ khiến tình trạng thiếu hụt càng trầm trọng, tạo ra chênh lệch khoảng cách giữa người có điều kiện dự trữ và người không có khả năng.

Nhiều ý kiến đồng thuận cho rằng tình trạng khủng hoảng này sẽ còn kéo dài ít nhất là đến khi thế giới tìm ra được phương pháp điều trị hoặc vaccine chữa Covid-19. Như vậy các nhà sản xuất, phân phối thực phẩm và đồ uống sẽ còn phải đối mặt với những hậu quả của đại dịch trong một khoảng thời gian dài nữa. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh nhà hàng được dự đoán sẽ bị ảnh hưởng, trong khi ngành công nghiệp thịt cũng dự kiến sẽ trải qua một đợt suy thoái do thói quen ăn uống của người tiêu dùng thay đổi. 

Với thực trạng đáng báo động hiện nay, các nhà quản lý ngành F&B phải đối mặt với rất nhiều thách thức, sự cạnh tranh cũng vô cùng khốc liệt và chỉ cần một thay đổi thôi cũng đã ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Sự thay đổi trong chi tiêu của người tiêu dùng, giá thực phẩm và đồ uống, khẩu vị toàn cầu và công nghệ tiên tiến được dự đoán sẽ mang lại những biến đổi sâu rộng trong lĩnh vực này trong vài năm tới. Tuy có nhiều khó khăn nhưng ngành F&B được dự đoán sẽ đạt được mức tăng trưởng tốt trong tương lai. 

TÌM HIỂU THÊM: CHUYỂN ĐỔI SỐ – GIẢI PHÁP GIÚP NGÀNH F&B VƯỢT QUA ĐẠI DỊCH TOÀN CẦU